Физика - табиғат туралы ғылым

№1 Зертханалық жұмыс - 8сынып

№2 Зертханалық жұмыс

Мерзімі _____________  Сынып 8А, 8б

Сабақ тақырыбы:

№2 Зертханалық жұмыс «Мұздың меншікті балқу жылуын анықтау»

Мақсаты: Жылу балансының теңдеуін пайдаланып, мұздың меншікті балқу жылуын анықтау

Құрал-жабдықтар: таразы, термометр, калориметр,  мұз кесегі, сүзгіш қағаз, шәйнек

Жұмыс барысы:

1.      Калориметрдің ішкі ыдысын таразыға тартып өлшеңдер: m_k;

2.      Оған су құйыңдар, содан кейін суы бар калориметрді өлшеңдер: m_су=m-m_k

3.      Суы бар калориметрдің ішкі ыдысын сыртқысының ішіне орналастырып, судың t_су температурасын өлшеңдер

4.      Мұз кесегін сорғыш қағазбен алдын ала құрғатып алып, содан кейін оны суға салыңдар

5.      Суды мұз толық ерігенге дейін термометрмен араластыра отырып, калориметрдегі ең төмен t температураны белгілеңдер

6.      Калориметрді қайтадан өлшеңдер  және суға салынған мұздың m_мұз массасын анықтаңдар

7.      Өлшеулер мен есептеулер нәтижелерін кестеге жазыңдар

8.      Q₁+Q₂=Q₃+Q₄ жылу балансының теңдеуінен мұздың меншікті балқу жылуын анықтаңдар, мұндағы    Q₁- калормиетр стақанның берген жылуы,

    Q₂- судың берген жылуы,  Q₃ – мұз ерігенде калориметрге берген жылу мөлшері, Q₄ – мұздың суға берген жылу мөлшері;

9.      Қорытынды жасаңдар

Қорытынды

Калориметрдің ішкі ыдысын таразыға тартып өлшедім, оның мәні  m_k=77.4г

Оған су құйып, содан кейін суы бар калориметрді өлшедім , оның мәні m= 184.3г болды. Осы мәнді пайдаланып судың массасын анықтадым:

m_су=m-m_k =184.3г -77.4г=0.1843кг-0,0774кг=0.1069кг, яғни су массасы m_су=0.1069кг тең болды.

Суы бар калориметрдің ішкі ыдысын сыртқысының ішіне орналастырып, судың t_су температурасын өлшедім, оның нәтижесі t_су =26⁰C болды.

Мұз кесегін сорғыш қағазбен алдын ала құрғатып алып, содан кейін оны суға салдым

Суды мұз толық ерігенге дейін термометрмен араластыра отырып, калориметрдегі ең төмен t температурасын өлшеген кезде θ=17⁰C  болды.

Калориметрді қайтадан өлшедім, ол  m_к+м+с=191,1г  тең болды. Одан суға салынған мұздың m_мұз массасын анықтадым:

m_мұз= m_к+м+с - m= 191,1г  -184.3г=0.1911кг-0,01843кг=0.0098кг, m_мұз=0.0098кг тең болды.

Өлшеулер мен есептеулер нәтижелерін кестеге жаздым

Q₁- калормиетр стақанның берген жылуы,

 Q₂- судың берген жылуы, 

Q₃ – мұз ерігенде калориметрге берген жылу мөлшері,

Q₄ – мұздың суға берген жылу мөлшері;

Q₁=m_kc_k(t_су-θ)

Q₂=m_суc_су(t_су-θ)

Q₃=m_мұзc_су(θ-t_бал)

Q₄=m_мұзλ

Жылу балансының теңдеуінен мұздың меншікті балқу жылуын анықтадым Q₁+Q₂=Q₃+Q₄

m_kc_k(t_су-θ)+ m_суc_су(t_су-θ)= m_мұзc_су(θ-t_бал)+ m_мұзλ

λ =m_kc_kt_су-θ+ m_суc_суt_су-θ- m_мұзc_су(θ-t_бал)mмұз =

=0,0774кг 390Джкг0С 260С-170С+0,1069кг 4180Джкг0С 260С-170С-0,098кг4180Джкг0С (170С-00С)0,0098кг =

=271.674Дж+4021,578Дж-696,388Дж0,0098кг =367000Джкг =3.6*10⁵Джкг

Мұздың меншікті балқу жылуының мәні:

λтәжірибе=3.6*10⁵Джкг

λкесте=3.5*10⁵Джкг

7.